فرایند جمع‌آوری داده‌ها بخش جدایی‌ناپذیری از مدیریت تولید است که باید به‌درستی انجام شود. این فرایند به مدیران و تولیدکنندگان کمک می‌کند تا با تجزیه‌وتحلیل دقیق داده‌ها از رویدادهای خط تولید، کارایی و مقدار OEE کارخانه مطلع شوند. از سویی دیگر، کسب آگاهی کامل از رویدادهای خط تولید منجر به بهبود برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری فرایندها می‌شود و تولیدکنندگان را در مدیریت موجودی یاری می‌کند.
چالش‌های کلیدی تولیدکنندگان در جمع‌آوری دقیق داده‌ها
ایجاد ذهنیت سیلو
یکی از دلایل شکل‌گیری ذهنیت سیلو عدم آگاهی مدیران از رویدادهای تولید است. جمع‌آوری داده‌های پراکنده و وجود شکاف اسنادی در ایستگاه‌های مختلف باعث عدم شکل‌گیری ارتباط صحیح میان کارکنان در بخش‌های مختلف می‌شود. به عبارتی دیگر؛ به دلیل استفاده از سیستم‌های مجزا در هر بخش، کارکنان تنها به مدیران بخش خود گزارش می‌دهند. ازاین‌رو مدیران سایر بخش‌ها از وجود گلوگاه‌ها، نقاط ضعف و حتی تولید محصولات نیمه‌ساخته مطلع نمی‌شوند.
وجود شکاف مهارتی در میان کارکنان
همکاری با نیروی انسانی بی‌تجربه همواره با خطاهای بسیاری همراه است. از سویی دیگر وجود شکاف مهارتی و برطرف ساختن آن نیازمند صرف زمان و هزینهٔ بسیاری است. استانداردسازی یکی از فرایندهایی است که امکان آموزش سریع به کارکنان و سهولت در فرایند جایگزینی آن‌ها را میسر می‌کند، این فرایند باتکیه‌بر جمع‌آوری مستمر و بررسی داده‌ها انجام می‌شود.
تولید ضایعات
گاهی اوقات ممکن است فرایند تولید به دلایل متفاوتی از جمله اتمام موجودی، تولید بیش از حد و خرابی ماشین‌آلات متوقف شود، این امر ناشی از عدم مدیریت صحیح داده‌ها و سازماندهی آن‌هاست که منجر به تولید محصولات نیمه‌ساخته و به دنبال آن تولید ضایعات انبوه و هدررفت سرمایه می‌شود.
تولید محصولات بی‌کیفیت
در طول فرایند تولید همواره بخشی از محصولات تولید شده به‌عنوان ضایعات از خط تولید خارج می‌شوند. ازاین‌رو مدیران تولید برای ایجاد برنامه‌ای یکپارچه و تضمین کیفیت محصولات تولید شده نیازمند بررسی و تحلیل داده‌ها هستند و این امر تنها با جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل مداوم داده‌های صنعتی محقق خواهد شد.
نقش جمع‌آوری و تحلیل داده در تولید
جمع‌آوری صحیح داده‌ها امری بسیار ضروری است و دید وسیعی از فرایندها را در اختیار تولیدکنندگان می‌گذارد. از سویی دیگر عدم آگاهی از شرایط تولید مانع از تحقق اهداف و موجب عقب ماندن از رقبا می‌شود. از این‌رو تولیدکنندگان می‌توانند با جمع‌آوری و تحلیل مداوم داده‌ها و تعیین مقدار دقیق‌ها KPI، نقاط ضعف را شناسایی و تولید را در جهت تحقق اهداف هدایت کنند.
عدم تعهد به جمع‌آوری و ارزیابی داده‌ها، منجربه تاخیر در تولید و افزایش هزینه‌ها خواهد شد.
مزایای جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها در صنعت تولید
در اینجا به مهمترین مزایای جمع‌آوری و تحلیل مداوم داده‌های تولید اشاره می‌کنیم:
شفافیت در تولید
جمع‌آوری داده‌ها در سراسر خط تولید بینش روشنی از خطوط تولید را در اختیار مدیران می‌گذارد. تولیدکنندگان می‌توانند با ردیابی عملکرد ماشین‌آلات و دریافت داشبورد مدیریتی، خطاهای رخ‌داده در طول چرخه تولید را بیابند و در جهت کاهش و تصحیح آن اقدام نمایند، این امر تأثیر بسزایی در شناسایی گلوگاه‌ها و حفظ سودآوری دارد.
صرفه‌جویی در هزینه‌ها
با افزایش چشمگیر هزینه‌های ناشی از حمل‌ونقل، نیروی انسانی و تامین مواداولیه، تولیدکنندگان همیشه به دنبال روش‌هایی برای کاهش هزینه‌ها هستند. جمع‌آوری صحیح داده‌ها یکی از روش‌هایی است که با شناسایی نقاط ضعف، بسیاری از هزینه‌ها را کاهش می‌دهد.
کاهش توقفات
یکی دیگر از مزایای جمع‌آوری داده‌های صنعتی، آگاهی از توقفات در خط تولید است. نرم‌افزار مدیریت تولید یکی از ابزارهای کارآمدی است که می‌تواند تولیدکنندگان را از زمان توقف تجهیزات، ازکارافتادگی نیروی انسانی و سایر بخش‌های تولیدی مطلع کند. بدین ترتیب آن‌ها می‌توانند با پیش‌بینی خرابی‌ها و انجام اقدامات ضروری توقفات را کاهش دهند.
دریافت گزارش‌ها آنی
جمع‌آوری داده‌ها مدیران را قادر به تشخیص شکاف‌ها می‌سازد. ازاین‌رو آن‌ها می‌توانند با بررسی آنی گزارش‌ها و تعیین KPI مناسب، مشکلات را پیش از وقوع شناسایی و به‌منظور رفع آن‌ها تصمیم‌گیری کنند.
رتبه‌بندی نیروی انسانی
نرم‌افزار مدیریت تولید مانیتیت با قابلیت جمع‌آوری و ثبت دقیق داده‌ها نقش بسزایی در شناسایی کارکنان فعال دارد. این نرم‌افزار با ثبت ساعات کاری، شمارش دقیق محصولات تولید شده و همچنین گزارش شناسایی محصولات معیوب توسط هر فرد، امکان رتبه‌بندی کارگران توسط مدیران را فراهم می‌کند.
مدیریت موجودی
مدیریت موجودی امری ضروری در هر کسب‌وکاری است که باعث ایجاد تعادل میان فرایند عرضه و تقاضا می‌شود. برای نمونه گاهی اوقات کمبود موجودی کافی در انبار منجر به توقف خط تولید می‌شود، ازاین‌رو تولیدکنندگان می‌توانند با جمع‌آوری داده‌های مستمر تولید، مقدار موجودی کارخانه خود را مدیریت کنند و مانع از توقف خطوط تولیدی شوند.
جمع‌آوری کدام داده‌ها مفیدتر خواهد بود؟
تمام کسب‌وکارها باهدف افزایش سودآوری و کاهش زمان توقفات پیش می‌روند، ازاین‌رو باید در ابتدا اهداف اصلی تولید را مشخص و سپس داده‌هایی که یاریگر کسب‌وکارها در حل مسائل و مشکلات هستند را جمع‌آوری کرد.
به طور معمول ۴ نوع داده مهم جمع‌آوری می‌شوند:
داده‌های ماشین‌آلات
این داده‌ها ابزاری مناسب برای سنجش سلامت تجهیزات و نشان‌دهنده عملکرد ماشین‌آلات در هنگام تولید هستند. از این‌رو مدیران می‌توانند با تعیین میزان اثربخشی کلی (OEE)، زمان در دسترس بودن، توان عملیاتی و کیفیت محصولات تولید شده، عملکرد تجهیزات مختلف را در هنگام تولید مشخص کنند.
داده‌های مرتبط با تأمین و تقاضا
اپراتورها باتکیه‌بر این داده‌ها از فرایند تولید و تقاضا مطلع می‌شوند و فرایند تولید را در چارچوب برنامه‌ای صحیح و کارآمد پیش می‌برند. همچنین آن‌ها می‌توانند با بررسی کیفیت مواد اولیه، بهترین تأمین‌کنندگان را شناسایی کنند.
داده‌های مالی
داده‌های مالی نقش مهمی در مدیریت موجودی ایفا می‌کنند. تولیدکنندگان با دردست‌داشتن این اطلاعات می‌توانند تصمیمات آگاهانه‌ای در مورد تأمین، مصرف و ذخیره‌سازی مواد اولیه مختلف بگیرند.
داده‌های مربوط به نیروی انسانی
حضور نیروی انسانی در سراسر خطوط تولید، مدیران را مجبور به بررسی و خوانش این داده‌ها می‌کند. این داده‌ها شامل تعداد کارگران، حضور یا عدم حضور اپراتور در کنار دستگاه، زمان کار و تعداد اقلام تولید شده توسط هر اپراتور است. داده‌های مرتبط با پرسنل معیار مناسبی برای تعیین بهره‌وری نیروی کار، هزینه‌های پرسنل در هر ساعت و سایر هزینه‌ها است.
آیا فقط جمع‌آوری داده‌ها اهمیت دارد؟
مدیریت داده‌ها امری ضروری است که بینش روشنی از فرایندهای تولید را در اختیار مدیران و اپراتورها قرار می‌دهد. ازاین‌رو جمع‌آوری و تحلیل روزانه داده‌ها امری حائز اهمیت است که باید به‌دقت انجام شود. بااین‌وجود هنوز هم در بسیاری از سازمان‌ها، داده‌ها به‌صورت دستی و با خطاهای بسیاری جمع‌آوری می‌شوند. نرم‌افزار مدیریت تولید به‌عنوان بستری برای جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها به کمک مدیران می‌شتابد و آن‌ها را در مدیریت و بررسی داده‌ها یاری می‌کند. این نرم‌افزار باهدف افزایش بهره‌وری داده‌های ارزشمندی را در اختیار کارکنان می‌گذارد و مانع از تولید ضایعات بیشتر می‌شود.
چگونه داده‌ها را جمع‌آوری کنیم؟
داده‌ها پایه و اساس تصمیمات مهم تجاری را شکل می‌دهند. ازاین‌رو انتخاب داده‌های اشتباه آسیب زیان‌باری را بر کسب‌وکارها وارد می‌کند؛ بنابراین مدیران کسب‌وکارها نیازمند سیستمی یکپارچه برای جمع‌آوری داده‌های صحیح و مشاهده فرایندهای تولید هستند.
مهمترین روش‌های جمع‌آوری داده‌های صنعتی
تولیدکنندگان اغلب از روش‌های مختلفی برای جمع‌آوری داده‌ها استفاده می‌کنند، برای نمونه به موارد زیر توجه کنید:
جمع‌آوری دستی داده‌ها
هر مدیری از وجود گلوگاه‌ها در خط تولید مطلع است و می‌داند روند تولید به‌خوبی پیش نمی‌رود، به همین دلیل از کارکنان خود می‌خواهد تا گزارشی دربارهٔ علت به‌وجودآمدن این خرابی‌ها ارائه و آن را در ساختار نرم‌افزار اکسل قرار دهند؛ ناگفته نماند که این روش بسیار زمان‌بر است و با خطاهای بسیاری همراه خواهد بود.
سیگنال‌های الکترونیکی و PLC
بسیاری از سازمان‌ها سلامت تجهیزات خود را از طریق بررسی داده‌های حاصل از PLC و سیگنال‌ها محاسبه می‌کنند. PLC تجهیزی صنعتی است که می‌تواند داده‌ها را با ساختاری واضح و یکپارچه جمع‌آوری کند، البته گاهی اوقات محدودیت‌ها منجر به عدم دسترسی تمام کارکنان به داده‌های حاصل از رابط‌های کاربری PLCها می‌شود.
تبدیل داده‌هایی که ساختار مشخص ندارند به داده‌هایی ساختاریافته و ارزشمند، بهترین نقطه برای شروع است.
سیستم HMI
سیستم HMI ابزاری است که با ایجاد ارتباط گرافیکی میان کاربر و تجهیزات، داده‌های گرافیکی را به‌صورت متون یکپارچه در اختیار نیروی انسانی قرار می‌دهد. ناگفته نماند که این ارتباط گرافیکی غالباً از طریق یک پنِل لمسی، تبلت یا کامپیوتر صنعتی انجام می‌شود.
گروه‌های چت داخل کارخانه
گاهی اوقات کارکنان، اخبار خط تولید را به‌واسطه شبکه‌های اجتماعی به گوش مدیران می‌رسانند و آن‌ها را از خرابی‌ها و توقفات مطلع می‌سازند، بدین ترتیب بررسی گفتگوهای شکل‌گرفته بین مدیران و کارکنان نیز می‌تواند حامل داده‌های مهم و ارزشمندی باشد.
فناوری‌های Industry 4.0
تولیدکنندگان می‌توانند به کمک هوش مصنوعی و با به‌کارگیری ابزارهای متکی بر آن داده‌ها را به‌صورت یکپارچه و دقیق جمع‌آوری و تحلیل کنند. این ابزارها علاوه بر ساده‌سازی فرایندها، تصویر واضحی از عملکرد تولید را ارائه و فرصت بررسی داده‌ها را به‌صورت تحت وب فراهم می‌کنند. در این روش مدیران با دسترسی به داشبورد تخصصی، گزارش‌های مفیدی را به‌منظور نظارت بر عملکرد تولید دریافت خواهند کرد، یکی از مفیدترین گزارش‌ها برای درک دلایل خرابی محاسبه مقدار از کارافتادگی دستگاه‌هاست که علت تمام خرابی‌ها را ثبت می‌کند تا نظارت دقیق‌تری بر نقاط حساس تولید انجام شود.
نمودار پارتو با تشخیص دقیق ۲۰ درصد از مسائل، علل ایجاد ۸۰ درصد مشکلات را شناسایی می‌کند.
در نتیجه جمع‌آوری سریع داده‌ها امری مهم در صنعت به‌شمار می‌آید، به همین دلیل در چند سال اخیر نرم‌افزارها و برنامه‌های تحلیلی جایگزین جمع‌آوری دستی داده‌ها و سیستم‌های وابسته به نیروی انسانی شده‌اند. اکنون تمامی کسب و کارها می‌توانند داده‌های خود را به کمک نرم‌افزار هوشمند مانیتیت و با سرعت بیشتری جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل کنند. از آنجایی که این داده‌ها مستقیماً از تجهیزات خط تولید به‌دست می‌آیند به آسانی علت ریشه‌ای مشکلات را مشخص می‌کند و منجر به افزایش بهره‌وری خط تولید می‌شود. شما نیز می‌توانید برای بررسی مستمر داده‌های خود و دریافت داشبورد مطابق با صنعت خود با ما تماس بگیرید.
